29. Ogólnopolski Przegląd Malarstwa Młodych PROMOCJE 2019

Wystawa od 31.10 do 14.12.2019 r.

Wernisaż: 29.11.2019 r. – godz. 18.00

Miejsce: Galeria Sztuki, pl. Katedralny 1

Wyróżnienia i nagrody główne:

I Nagroda ex aequo Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Przemysław Garczyński (ASP Gdańsk)

I Nagroda ex aequo Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Julia Świtaj (ASP Katowice)

Nagroda Prezydenta Miasta Legnicy
Barbara Wójcik (ASP Katowice)

Nagroda Galerii Sztuki w Legnicy – statuetka SREBRNA OSTROGA
Zuzanna Grochowska (ASP Warszawa)

Wyróżnienie Honorowe Dyrektorki Galerii Sztuki w Legnicy
Zuzanna Malinowska (ASP Łódź)

Wyróżnienie Honorowe Jury
Nika Grzymska (UMK Toruń)

Dodatkowe nagrody i wyróżnienia:

Nagroda ex aequo Pisma Artystycznego FORMAT
Dominika Stręciwilk (UMCS Lublin)

Barbara Wójcik (ASP Katowice)

Wyróżnienie Kwartalnika ARTluk
Urszula Madera (ASP Wrocław)

Do edycji zgłosiło się 54 artystów z jedenastu krajowych wyższych uczelni artystycznych. Spośród 158 nadesłanych prac do wystawy wybrano 70 prac 25 młodych malarzy.

Uczestnicy wystawy:

Annamaria Bem, Weronika Braun, Joanna Dudek, Przemysław Garczyński, Zuzanna Grochowska, Nika Grzymska, Darya Hancharova, Sebastian Maurycy Huczyński, Paulina Jaklik, Anna Jarzymowska, Izabela Kabza, Mateusz Kokot, Karolina Klaudia Kurkiewicz, Krzysztof Latarowski, Urszula Madera, Zuzanna Malinowska, Dominik Mikołajczyk, Daria Pyrchała, Alicja Rybkowska, Weronika Stańczak, Dominika Stręciwilk, Natalia  Szewczyk, Julia Świtaj, Olga Winiarczyk, Barbara Wójcik.

Jury:

Karolina Staszak (przewodnicząca) - historyk i krytyk sztuki, redaktor miesięcznika ARTeon

Beata Ewa Białecka - artysta malarz

Andrzej Saj - założyciel i redaktor naczelny pisma artystycznego FORMAT

Telemach Pilitsidis - artysta malarz, poeta, pedagog malarstwa i rysunku

Justyna Teodorczyk - dyrektor GSz w Legnicy

Komisarz wystawy: Dariusz Kawczyński

Kiedy spotkaliśmy się w ramach obrad jury 29. Ogólnopolskiego Przeglądu Malarstwa Młodych Promocje 2019, byłam na świeżo po obejrzeniu doskonałego filmu Van Gogh. U bram wieczności Juliana Schnabla. Nie jest to film biograficzny, ale opowiadający o samej naturze tworzenia. Van Gogh, uważany powszechnie za prekursora ekspresjonizmu, ukazany w nim został jako zaprzeczenie artysty awangardowego, który stawia siebie w centrum własnej twórczości i pragnie zacząć wszystko od nowa – takim twórcą jest przeciwstawiony mu Gauguin. Dzieło Schnabla pokazuje nam dwa typy artysty, dwa ideały twórczości, które w polskiej krytyce artystycznej opisał Janusz Krupiński – ideał mocy i ideał łaski. Gauguin, postuluje zerwanie z naturą i tradycją, wzywa do rewolucji. Van Gogh – wpatrzony w naturę, kochający wielkich mistrzów szybkiego malowania, wdzięczny za każdy dobry obraz, który mógł zobaczyć – także chce dać ludziom (swym braciom – jak mówił) nowe malarstwo (a w nim nadzieję i pocieszenie!), ale wie, że jest pośrednikiem, nie zaś źródłem wizji.

Pośród obrazów, nad którymi dyskutowaliśmy nie szukałam nowego Van Gogha, ale nie mogłam pozbyć się z głowy tych dwóch ideałów twórczości zastanawiając się, co myślą o swoim malowaniu młodzi artyści. Czym jest dla nich akt twórczy? Jakie znaczenie ma dla nich fakt, że są malarzami? Jaką mają refleksję na temat natury, tradycji, medium? Co chcieliby dać swoim odbiorcom? Jaki mają do nich stosunek? Czy za wcześnie na takie pytania? Wierzę, że nie.
Natura jest niemal nieobecna na ich płótnach, co wiele mówi o naszych plastikowych, coraz mniej prawdziwych czasach. Dominuje kreacja, czasami zaledwie kreujący gest. Jeśli obrazy odnoszą się do jakiejś rzeczywistości, to jest to raczej rzeczywistość zapośredniczona. Dobrze rokuje brak eksperymentów, skutkujących niezbyt ciekawym rozmyciem idei obrazu. Dla mnie jednak ważnym kryterium dobrego malarstwa jest to, czy dostrzegalna jest w nim świadomość medium, która może oczywiście przejawiać się na rozmaite sposoby, także zbliżaniem się do granic, czy nawet ich delikatnym, inteligentnym przesuwaniem, ale nie rozmyciem.

W pracach, które zakwalifikowały się na wystawę dostrzegalne są inspiracje malarstwem poprzedników, m.in. Janem Tarasinem, Marlene Dumas, Baconem, ekspresją (już nie) „młodych dzikich” – można jednak zapytać, co wynika z tych inspiracji? Czy dzięki niej powstał poprawny obraz czy dzieło sztuki? Z mojej perspektywy, dobre malarstwo nie tylko czerpie z tradycji, ale czerpiąc z niej, jednocześnie wnosi do niej coś wartościowego (choć może już niekoniecznie nowego skoro „wszystko już było”). Cieszy natomiast różnorodność propozycji artystycznych, którą udało nam się uwzględnić przyznając nagrody – nie staraliśmy się wykreować rzekomo dostrzegalnej tendencji, co niekiedy jest ambicją nagradzających gremiów. Różnorodność cieszy gdyż oznacza, że poszukiwania artystyczne idą w wielu kierunkach, a nie pod czyjeś dyktando (akademii, rynku, krytyków, instytucji). Nie znaleźliśmy jednak takiego obrazu, który zgodnie moglibyśmy docenić szczególnie, dlatego pierwsza nagroda przypadła dwóm twórcom.   

Szukam w obrazach świadomości medium, mądrego odniesienia się do tradycji malarstwa oraz – tego, co najważniejsze lecz najbardziej subiektywne – zdolności obrazu do dialogu inspirującego odbiorcę. Spośród obecnych na wystawie prac moją uwagę najbardziej przykuł dyptyk Zuzanny Grochowskiej, czyli obrazy Plastikowa Apoteoza i Plastikowy ser. Pierwszy przedstawia postać ukazaną jakby za mleczną szybą, drugi to abstrakcyjna kompozycja, w której spod tafli niejednorodnie mlecznej pleksi wyłania się tzw. boski błękit. Nie ma tu miejsca na rozwinięcie interpretacji tego intrygującego dyptyku, zwrócę jednak uwagę na fakt, że jest to przykład dzieła, które prawdopodobnie przerosło twórcę, co wnioskować można po niepoważnym tytule abstrakcyjnej kompozycji. Tytuł brzmi jak ucieczka przed powagą, swoiste post scriptum: „żartowałam”. Tłumaczę sobie ten żart odwołując się do kategorii ideału łaski.

„To postawa otwartości na Inne – sama myśl, że istnieje zapewne coś, co mnie przekracza. Tworzenie to akt, w którym człowiek przekracza siebie, (w intencji?) ku temu, co wyższe” – pisał Krupiński (Moc i łaska. Dwa ideały twórczości, w: Czesława Piecuch (redakcja), Kondycja człowieka współczesnego, Universitas, Kraków, 2006 (2007)). Chcę wierzyć, że miało tu miejsce owo wynikające z otwartości przekroczenie, nawet jeśli później nastąpiła powodowana strachem ucieczka. Ostatecznie oba te ruchy razem oddają prawdę o kondycji współczesnego człowieka – pragnącego i pełnego lęku. Taką prawdę można wypowiedzieć tylko wtedy, gdy pozostając sobą, otwieramy się na coś więcej. Tego życzę wszystkim twórcom pokazanym na 29. Ogólnopolskim Przeglądzie Malarstwa Młodych Promocje 2019.

Karolina Staszak

Wernisaż

Dokumentacja wystawy

Pobierz katalog